پرسش :

دختر بچه 6 ساله اي دارم كه به ديدن تلويزيون علاقه ندارد و به بازيهاي پر تحرك هم علاقه ندارد چگونه مي توان او را فعال و بازيگوش كرد ؟و چگونه رفتار كنيم تا گوشه گير و بدون تحرك نباشد؟

پاسخ :
علاقه نداشتن اين دختر بچه به بازيهاي پرتحرك چندان غير طبيعي نيست چون اين نوع بازيها مورد علاقه پسران است . براي فعال ساختن كودك بايد به او مسؤوليت داد مثلا براي اين سن از او بخواهيد سفرة صبحانه را بچيند و برخي كارهاي ديگر منزل را انجام دهد و پس از انجام دادن اين اعمال او را تشويق كنيد .
اعطاي مسؤوليت به كودك او را جزء افراد فعال خانواده مي كند ضمنا بردن اين دختر بچه به مراكز ورزش و تفريح و پاركها كه محيط هاي اجتماعي هستد و كودكان ديگر هم حضور دارند مي تواد از گوشه گير بودن او بكاهد . وقتي اين دختر بچه به سن دبستان رسيد مي توان با مربيان و معلمان او صحبت كرد . در ضمن سعي كنيد با خانواده هاي همگن با خانواده خودتان كه دختري همسن دختر شما دارند رفت و آمد نمائيد.
توجه و بي توجهي زياد به كودك هر دو او را گوشه گير مي كند توجه معتدل راه حل اين مسأله است.(1)
1- كتاب با فرزند خود چگونه رفتار كنيم،نوشته محمدرضا شرفي. تربيت بايد چگونه باشد ؟
سوال شما بسيار كلي بوده و نفرموده ايد منظورتان از تربيت چيست و چه سني مراد شما است ، آيا افراد خانواده ي خودتان را مي خواهيد تربيت كنيد يا و دوستانتان را و يا هر فرد ديگري كه مد نظر شماست ، به اين خاطر كه اصول تربيتي در هر يك از اين افراد و گروهها متفاوت است و روشهاي مخصوص به خود را دارد .
اگر بخواهيم يك مطلب كلي در مورد تربيت بيان كنيم باي در ابتدا بگوييم كه:
اصولا" تربيت را با تمام طرح ها, روش ها و آثار آن , نمي توان تنها گونه اي از گونه هاي زيبايي يا مظهري از مظاهر كمال دانست كه بي نيازي از آن ممكن باشد بلكه تربيت از اساسي ترين ضروريات زندگي بوده , در همه ي شئون زندگي انسان - شئون فردي و اجتماعي - نقش مستقيم دارد. تربيت انسان را براي حضور در اجتماع آماده مي كند و به او مي آموزد كه چه ضوابط و قوانين و ارزش هايي در جامعه حكم فرماست و چه اموري بايد رعايت شود با بيان اين مقدمه خواستيم به اين نتيجه برسيم كه اگر تربيتي بر مبناي اصول ديني و قرآني صورت پذيرد و قرآن و انس با آن , چراغ راه هدايت و تربيت ما قرار گيرد بالاترين پيروزي ها - هم براي جامعه و هم براي افراد جامعه و خانواده ها - به ارمغان مي آيد; زيرا قرآن و مفاهيم ديني , بازدارنده و نگاهدارنده انسان از كثري و انحراف است . غرايز را به جهت صحيح هدايت مي كند و خواسته ها و رغبت هاي انساني را اصلاح مي نمايد. نفوس را پاكيزه ساخته , آنها را از سقوط و نابودي مي رهاند و مانع آلوده شدنشان به گناه و فساد و انحراف مي شود اگر انس و محبت قرآن و مسائل ديني , در نفس انسان راسخ گردد قوه اي بيم دهنده در انسان بيدار مي شود و او را از ارتكاب گناه باز مي دارد واز انحراف دور مي كند. انجام دادن كارهاي نيكو را به او الهام مي نمايد و پيشي گرفتن در ميدان هاي نيكوكاري را به او مي آموزد و اين گونه تائثير زيادي هم در زندگي مشترك شما و هم ديگران مي گذارد.
حال مي آييم و كمي در مورد چگونگي تر بيت فرزندان صحبت مي كنيم و اينكه چه كار كنيم تا فرزندان صالحي را به جامعه تحويل دهيم ؟
به منظور برخوردار بودن از فرزند صالح، رعايت نكات زير توصيه مى‏گردد:
تربيت فرزند صالح روند بسيار پيچيده‏اى است كه نميتوان به سادگى آن را در چند جمله خلاصه كرد؛ ولى راه‏كارهاى كلى آن را مى‏توان چنين بيان كرد:
الف) شناخت مسؤوليت سنگين فرزنددارى و نقش آن در سرنوشت دنيايى و آخرتى پدر و مادر؛ در اين مسير بايد اهميت موضوع را به درستى شناخت و سرمايه‏گذارى لازم را براى آن انجام داد.
ب ) مراقبت از رفتارها؛ فرزند پيش از هر چيز تحت تأثير رفتارهاى پدر و مادر است و همواره از آنان الگو مى‏گيرد. بنابراين هر قدر رفتار والدين، منضبط‏تر باشد و به اصول اخلاقى و دينى پايبند باشند، فرزند از آنها الگوى مناسبى خواهد گرفت.
ج ) مراقبت تغذيه از نظر حلال بودن و هم از نظر سلامت و كامل بودن؛ چرا كه غذا نقش بسيار مهمى در روحيه بچه باقى مى‏گذارد.
د ) مراقبت بر مراوده‏ها و رفت و آمدها؛ سلامت اخلاقى افرادى كه مرتبط با انسان هستند در روحيات و عادات كودك نقش به سزايى دارد.
ه ) مراقبت بر محيط تربيتى و درسى.
و ) مراقبت بر ابزارها و وسايلى كه ممكن است در خانه باشد و از آنها استفاده ناصحيح صورت گيرد مانند ويدئو و كامپيوتر و وسايل ديگر).
ز ) آشنا ساختن كودك با آموزه‏هاى دينى و روش‏هاى صحيح اخلاقى؛ به وسيله تشويق و تنبيه و بردن آنان به مجالس مناسب وعظ و محافل قرآن و... .
و حال براي اطلاع بيشتر شما توجه شما را به ذكر چند كتاب در اين ضمينه جلب ميكنيم :
1- تربيت كودك، ابراهيم اميني
2- راه تربيت، مجيد رشيد پور، انتشارات انجمن اولياء و مربيان
3- آشنايي با تعليم و تربيت اسلامي، مجيد رشيد پور، انتشارات انجمن اولياء و مربيان
4- روانشناسي و تربيت كودكان و نوجوانان، دكتر غلامعلي افروز، انتشارات انجمن اولياء و مربيان
5- تربيت طبيعي در مقابل تربيت عاريه اي، عبدالعظيم كريمي، انتشارات انجمن اولياء و مربيان
6- والدين و مربيان مسؤول، رضا فرهاديان، انتشارات دفتر تبليغات حوزه علميه قم
7- خانواده و دشواري هاي رفتاري كودكان، دكتر علي قائمي، انتشارات انجمن اولياء و مربيان
8- مجموعه كتاب هاي خانواده، انتشارات انجمن اولياء و مربيان
9- پرورش مذهبي كودكان، دكتر علي قائمي
10- آزادي كودك و حدود آن، دكتر علي قائمي
11- اصول و روشهاي تربيت در اسلام ، احمدي ،سيد احمد ، تهران : انتشارات انجمن اولياء و مربيان ، 1373
12- اسلام و تعليم و تربيت ،حجتي ، سيد محمد باقر ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامي ،1368
13- گفتارهائي پيرامون اثرات پنهان تربيت آسيب زا ،كريمي ، عبدالعظيم ، تهران : انتشارات انجمن اولياء و مربيان ، 1373
14- با تربيت مكتبي آشنا شويم ، مظلومي، رجبعلي ، تهران : انتشارات امير كبير، 1366
15-جايگاه پرورش حسِ ديني در تربيت كودكان، نويسنده : محمد قمي فر
www.morsalat.com